TÜSİAD İdare Şurası Lideri Orhan Turan, “Enflasyon-kur-faiz döngüsünden çıkamadığımız için fırsatları değerlendiremiyoruz” dedi. Turan ayrıyeten ucuz iş gücüyle ihracatta rekabet zamanının bittiğini belirtti.
Ege Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (ESİAD) Yatırım Tepesi dün İzmir’de gerçekleşti. Tepeye katılan TÜSİAD İdare Şurası Lideri Orhan Turan açılış konuşmasında, “İçeride yaşadığımız enflasyon-kur-faiz döngüsünden çıkamadığımız için fırsatları gereğince değerlendiremiyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Turan konuşmasında ayrıyeten, “Rekabetçi kur ile global iktisatta yakalamaya çalıştığımız avantajlı pozisyon işlerliğini kaybetmiş durumda. Artık ucuz iş gücü ile ihracatta rekabet kazanma periyodu, yerini yüksek nitelikli işgücüyle ve teknolojiyle yüksek katma paha yaratmaya bıraktı” sözlerine yer verdi:
Turan’ın konuşmasının satırbaşları şöyle
“Global görünümün yepisyeni bir döngüye girdiği bir süreçten geçiyoruz. Covid pandemisi ile birlikte geçirdiğimiz kuvvetli periyodu yavaş yavaş geride bırakırken savaş üzere insanlığı son derece derinden etkileyen bir periyoda şahit oluyoruz. Ekonomik açıdan bozulan değişen arz zincirleri, güçte yaşanan külfet, besin arzı ve güvenliği tüm dünyada yeni bir gündem oluşturmakta.
EKONOMİDE RİSKLERE VURGU
Ekonomik tesirleri bir yana bırakırsak, hammadde ve besin fiyatlarındaki artış üzere riskler temel insani muhtaçlıkları ve toplumsal dengeyi tehdit edecek ölçeğe ulaşmış durumda. Bu yıl Dünya Ekonomik Forumu tarafından düzenlenen Davos Doruğu’nda öne çıkan başlıklar besin ve iklim şartlarının değişimine bağlı olarak şekillenen jeopolitik istikrarlar ve sürdürebilirlik oldu.
Tüm dünyada besin güvenliğinin risk altında olduğu ve enflasyonu denetim etmenin daha sıkıntı olacağı bir sürece girdik. Bu riskler, hali hazırda ulaştığımız son derece yüksek enflasyon sayıları ve komşu coğrafyalardaki mülteci akımları nedeniyle Türkiye için bir kat daha güçlü bir süreç oluşturacak.
Tedarik zincirlerinde değişme ve kopma eğilimi pandemiden daha evvel başlamıştı. Korumacılık, devletin iktisattaki rolünün artması, ticaret siyasetlerinin dış siyasetin aracı haline getirilmesi üzere gelişmeleri aslında gözlemliyorduk. Lakin bu değişim ve kopma süreci pandemi ile sürat kazandı, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ve Çin’de yine artan hadiselere karşı alınan radikal önlemlerle de önemli bir kırılma yaşadı.
‘BİR EVRE KAPANIYOR’
Öte yandan değerli bir dönemi de kapatıyoruz. Bilhassa 2008 Küresel Finansal Krizinden sonra şahit olduğumuz, ekonomileri desteklemek için yaşanan rekor mali genişleme ve düşük faiz siyaseti sona eriyor.
Büyük merkez bankaları öncülüğünde para siyasetinde başlayan paradigma değişimiyle enflasyon ile gayretin temel öncelik olduğu ve gerekirse büyümeden taviz verilebileceği bir periyoda giriyoruz.
FED’in faiz artışları ve bilanço küçültme adımları devam ederken gelişmekte olan ülkeler de buna paralel olarak faiz artışına gidiyor. Tüm dünyada finansman şartlarının zorlaşmaya başladığı bir periyoda girmekteyiz.
‘ENFLASYON-KUR-FAİZ DÖNGÜSÜNDEN ÇIKAMADIK’
Ekonomimizde ise geride bıraktığımız son 10 yıllık periyotta, yapısal sorunlarımızın kırılganlıklarımızı artırdığını görüyoruz. Türkiye iktisadı potansiyeli çok yüksek, gerçek kısmı de yaşanan şoklara karşı son derece esnek bir iktisat. Bunların yanında güçlü bir finansal sistemimiz var. Keza nüfusumuz son derece genç ve dinamik.
Tüm bu gerçekler iktisadımızı emsallerimizden de yakınımızdaki Avrupa iktisadından de ayrıştıran güçlü yanlarımız. Bugün geldiğimiz noktada, bu derece süratli değişen ve bir taraftan da yeni fırsatlar sunan küresel şartlarda, içeride yaşadığımız enflasyon-kur-faiz döngüsünden çıkamadığımız için bu fırsatları gereğince kıymetlendiremiyoruz. Dünyadaki değişim suratını ve bunun sunduğu yatırım fırsatlarını dilek ettiğimiz seviyede yakalayamıyoruz.
UCUZ İŞ GÜCÜ İLE REKABET KAZANMA DÖNEMİ BİTTİ
Rekabetçi kur ile global iktisatta yakalamaya çalıştığımız avantajlı pozisyon işlerliğini kaybetmiş durumda. Artık ucuz iş gücü ile ihracatta rekabet kazanma devranı, yerini yüksek nitelikli işgücüyle ve teknolojiyle yüksek katma bedel yaratmaya bıraktı.
Başarılı formda bu sürece ahenk sağlayan, verimlilik artışını bu kanalla yakalayan ekonomiler global iktisatta alan kazanacaklar. Yeni jenerasyon otomasyon sistemlerinin işlerin geleceği, kamu siyasetleri ve insan kaynağı gereksiniminde esaslı değişiklere neden olması bekleniyor. Bunlara hazırlıklı olmalıyız.
Ekonomimizi dünyada ön sıralara taşımak istiyorsak hukukun üstünlüğü, kurumlarımızın güçlenmesi, para ve maliye siyasetlerindeki istikrar, eğitim ve iş gücü üzere birtakım kritik alanlarda hakikat adımlar atarak gelişmeler kaydetmemiz gerekiyor.”