Cumhurbaşkanı Bu iktidar faiz artırmayacak indirecek dedi Merkez Bankası siyaset faizi yüzde 14’te tuttu lakin travestiadresi.com örtülü adımlarla kredi faizleri son haftalarda besbelli biçimde yükseltildi
Cumhurbaşkanı Erdoğan iki hafta evvel yaptığı açıklamada Bu iktidar faizi artırmayacaktır tam tersine biz faizi düşürmeye devam edeceğiz demişti lakin son travestilist.com devirde bu açıklamayla çelişen gelişmeler yaşanıyor
Son beş toplantıda olduğu üzere dün de siyaset faizini yüzde 14’te sabit tutan Merkez Bankası TCMB son periyotta kredi faizlerini dolaylı olarak artıran kararlara imza atıyor
TİCARİ KREDİ FAİZLERİNDE SÜRATLİ YÜKSELİŞ
TCMB bilgilerine nazaran ortalama ticari kredi faizleri son iki ayda 700 baz puana yakın artışla yüzde 20 35’ten yüzde 27 09’a yükseldi 10 17 Haziran haftasında ticari kredi faizlerinde artış 250 baz puana yaklaştı
Ortalama gereksinim kredisi faizleri de son iki ayda 450 baz puanı aşan artışla yüzde 27 21’den yüzde 31 82’ye yükseldi
İŞTE NEDENLERİ
Deneyimli bankacı Kerim Rota son devirde TCMB’nin örtülü faiz artışı manasına gelen adımlar attığına işaret etti
6 Haziran tarihli TCMB kararıyla tüketici enflasyonuna TÜFE endeksli tahvillerde iskonto oranının yüzde 30’a yükseltildiğini hatırlatan Rota Bankalar ellerindeki 1 1 trilyon lira bedelindeki TÜFE’ye endeksli tahviller için bir ay evvel TCMB’den neredeyse birebir meblağda yüzde 14 faiz ile borçlanma yapma imkanına sahiptiler Meğer 6 Haziran tarihli kararla bu tahvillerin 330 milyar TL’ye yakın kısmı için bu imkan ortadan kalktı dedi
Bu düzenlemenin bankalar için likidite açığı yarattığını ve bankaların da bu açığı kapatmak için kredi faizlerini artırarak kredi ölçülerini azaltma yoluna gittiklerini belirten Rota kredi faizlerindeki artışta bu adımın da tesirli olduğunu olmaya devam edeceğini söyledi
Kredi faizlerindeki artışta ikinci faktör olarak TCMB’nin 14 Haziran tarihli kararına dikkat çeken Rota bankaların yabancı para yükümlülükleri için tutacağı Türk Lirası tahvillere 5 yıl ve daha uzun vade kuralı getirdiğini hatırlattı ve bu adımın da bankalar için yaklaşık 300 milyar TL’lik tahvilin repo sürecinde kullanılamaması manasına geldiğini ve bunun da bilhassa özel bankalarda likidite sorunu yaratarak kredi faizlerinin artışında tesirli olduğunu söyledi
KREDİ FAİZLERİ DAHA DA ARTACAK
Rota Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere evvel yüzde 10 daha sonra yüzde 20 oranında zarurî karşılık uygulanmaya başlanması dahil başka adımların da kredi faizlerinin yükselişinde tesirli olduğunu kredi faizlerinde önümüzdeki 2 3 hafta içinde 5 6 puanlık artış daha olabileceği ihtarında bulundu
Rota özel bankaların TÜFE’ye endeksli tahvildeki iskonto ve uzun vadeli tahvil tutma zaruriliği kararlarından daha fazla etkilendiğini kamu bankalarına kıyasla özel bankaların kredi faizlerinde daha fazla artışa gittiğini lisana getirdi
Rota son haftalardaki artışlara karşın kredi faizlerinin hâlâ enflasyonun çok altında olduğunu ayrıyeten dolaylı faiz artışlarının siyaset faizini artırarak yapılacak sıkılaştırmanın yerini alamayacağını enflasyonu düşürmekte tesirinin zayıf kalacağını vurguladı
ZORUNLU KARŞILIK VE RİSK TARTISI ETKİLEDİ
TCMB’nin eski baş ekonomisti Hakan Kara da ticari kredi faizlerindeki artışın iki değerli nedeni olduğunu söyledi
Birincisi TCMB’nin muhakkak kesimler için zarurî karşılık maliyetini önemli manada yükseltmiş olması diyen Prof Dr Kara İkincisi de BDDK’nin tekrar tıpkı kesimler için kredi risk yüklerini artırması Yani bankaların verdiği ticari kredilerin maliyeti değerli ölçüde yükseldi Bankalar da bu maliyetleri şirketlere yansıttılar sözlerini kullandı
KREDİLERİ FRENLEMEK İÇİN MARJİNAL ÖNLEMLER
TCMB ve iktisat kurumlarının son periyotta lirayı desteklemek ve kredi büyümesini frenlemek için marjinal tedbirler kullanırken para siyasetinde ultra gevşek duruşun devam ettirildiğine dikkat çeken Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan TCMB’nin dünkü Para Siyaseti Heyeti PPK toplantısı sonrasında yayımladığı karar metnine işaret ederek PPK metninde devam edeceği belirtilen makro ihtiyati bazda liraizasyon önlemleri yönlendirmesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizlerin yükseltilmemesi gerektiğine dair değerlendirmeleri çerçevesinde bu üzere düzenlemelerin devam edeceği görülmektedir dedi
Bu kapsamda TCMB’nin elindeki tüm araç seti içindeki temel ögelerin devreye sokulmadığını ve başka ince ayarlama önlemlerin kullanılmakta olduğunu belirten Erkan Ekonomi kurumlarının faiz dışında önlem ve yol arayışları olmakla birlikte bu önlemlerin tesirlerinin ana perspektifi değiştirmek yerine daha çok kozmetik boyutta kaldığını değerlendiriyoruz değerlendirmesinde bulundu
MEVDUAT FAİZİNDE SONLU ARTIŞ
Öte yandan 3 aya kadar ortalama TL mevduat faizleri de son iki ayda yaklaşık 150 baz puanlık artışla yüzde 17 09’dan yüzde 18 55’e yükseldi
1 aya kadar vadeli mevduatta ortalama faiz de bu periyotta sonlu artışla yüzde 15 03’ten yüzde 15 66’ya yükseldi